hamas bildirisi ne demek?

Hamas sözleşmesi veya diğer adıyla Hamas antlaşması, 18 Ağustos 1988 yayınlanmış olup, hareketin kimliğini, duruşunu ve amaçlarını bir tasarı şeklinde ortaya koymuştur.¹

Bildiri, Haması, Filistin’deki Müslüman Kardeşliği olarak tanımlamış ve üyelerini, “baskıcıların karşısında Cihad bayrağını elinde tutan ve Allah’tan korkan Müslümanlar” olarak adlandırmıştır. Bildiri Hamas’ın içinde bulunduğu mücadelenin çok ciddi ve önemli olduğunu belirtip, İsraili yok etmek için çağrıda bulunmaktadır²³. Ayrıca, Filistin ve İsrail’in bulunduğu topraklarda bir İslam devletinin kurulmasının amaçlandığını da belirtmektedir. Bildiri, “Filistin sorununa cihaddan başka bir çözüm yoktur. Girişimler, çözüm önerileri ve uluslararası konferanslar sonuca ulaşamayacak zaman kayıplarıdır” diyen 13. Maddesiyle cihadın öneminin altını çizmiştir⁴. Ayrıca Hamas’ın insani olduğunu ve bölgedeki İslam egemenliğine karşı çıkmadıkça, diğer dinlere karşı toleranslı olduğunu belirtmektedir⁵. Bildiri aynı zamanda Filistin’in herhangi bir kısmını vermenin, İslam dininin bir kısmından vazgeçmekle aynı olduğunu belirtmektedir⁶.

2010 yılında, Hamas lideri Khalid Meshaal, bildirinin artık tarih olduğunu ve geçerliliğini yitirdiğini ama sadece iç nedenlerden dolayı değiştirilemediğini belirtti⁷. Hamas politika yürüterek mücadele etmeyi tercih ettiğinden beri bildiriden uzaklaştı⁸. 2009 yılında BBC’nin bir röportajında, Tony Blair, Hamas’ın İsrail’in varlılığını kabul etmediğini ve asıl amaçlarını gerçekleştirmek için terör ve şiddet kullandığını belirtti. Öte yandan Jeremy Greenstock, Hamas’ın, 2006 yılı Filistin seçimlerini kazandığından beri bildiriyi politik programına dahil etmediğini savundu⁹ Instead it has moved to a more secular stance.¹⁰. Bunun aksine daha laik bir duruşa doğru yöneldiğini ekledi¹¹. 2008 yılında, Gazze’deki Hamas lideri İsmail Haniyeh, 1967 yılındaki sınırlara sahip bir Filistin Devleti’ni kabul edeceklerini ve İsrail’le uzun süreli ateşkes imzalayabileceklerini belirtti¹². Buna tam zıt bir şekilde bir demeç veren Hamas lideri Mahmoud Al-Zahar, 1967 sınırlarıyla ilgili herhangi bir konuşmanın sadece küçük bir söylem olduğunu ve Hamas’ın adım adım bile olsa bütün toprakları zamanla ele geçireceğini belirtti¹³. Diğer bazı demeçlerinde İsmail Haniyah ve Khaled Meshaal gibi bazı liderler, Filistin’in Ürdün ırmağından Akdeniz’e kadar, Kuzeyinden doğusuna kendilerine ait olduğunu¹⁴¹⁵, hakları olduğunu ve anavatanları olduğunu belirttiler ve en ufak kısmının bile vazgeçilmeyecek olduğunu eklediler. Bunun yanı sıra, bu topraklardaki İslam egemenliğini elden bırakılmaması gerektiğini ve Kudüs’ün doğu ve batı olarak ikiye bölünmemesi gerektiğini de belirttiler.

Arka Plan

1967 savaşından 20 yıl sonra, 1987 yılında, Birinci İntifada (1987-1993) başladı¹⁶. 1980 lerin sonuna doğru, Filistin Kurtuluş Örgütü, İsraille, iki devletli çözüm yolunu aradı. Bu Müslüman Kardeşliği’nin Filistin kolu olan Hamas için kabul edilebilir değildi¹⁷, ve bildiri Filistin Kurtuluş Örgütü ve Müslüman Kardeşliği arasındaki ideoloji farklılığını gidermek için yazıldı¹⁸. Hamas Dışişleri Bakan Yardımcısı Ahmed Yousef’a göre, bildiri, 1988 yılındaki ayaklanma esnasında yaşanan, bitmeyen işgallere tepki olarak direnişi tanımlayan belge olarak yazılmıştı.¹⁹²⁰

Hamas Selefi Cihad’a dayalı bir ideolojiye sahipken, Filistin Kurtuluş Örgütü milliyetçi ve laikti²¹. Hamas, Müslüman Kardeşliği’nin sahip olduğu daha evrensel olan İslam vizyonundan uzaklaşıp, Filistin milliyetçiliğine ve silahli mücadele ya da şiddete dayalı cihada yöneldi²². Bütün amaçları Filistin Kurtuluş örgütüyle aynıydı ve Filistin topraklarını İslama ait alanlar olarak ele geçirmek için silahlara yöneldiler²³.

Bildirinin 21. yüzyıldaki geçerliliği

Hamas’ın kıdemli lideri İsmail Haniyeh’in danışmanı, Ahmed Yousef, Bildirinin 1988 yılında yayınlanmasından sonra Hamas’ın görüşünün değiştiğini iddia etti²⁴. 2010 yılında, Hamas lideri Khalid Meshaal, bildirinin artık tarih olduğunu ve geçerliliğini yitirdiğini ama sadece iç nedenlerden dolayı değiştirilemediğini belirtti.

2006 yılında Hamas, bir devlet programı önerisinde bulundu ve İsrail’I tanımanın bir grubun ya da bir hükümetin kararı olmayıp, bütün Filistin’lilerin kararı olduğunu belirtti²⁵. Buna rağmen birçok kişi bu yeni duruşun sahte olduğunu asıl amaçlarını sakladıklarını savunmaktadır ama bu söylem bile hareketin içerisinde değişiklerin başladığını göstermeye yetmektedir.²⁶

Bildirinin içeriği

Madde 1 – Hamas'ın İslami bir programa sahip olan bir İslami direniş hareketi olduğunu belirtir.²⁷
Madde 2 – Hamas'ın evrensel bir hareket olduğunu ve Müslüman Kardeşliği'nin Filistin'deki kolu olduğunu belirtir²⁸²⁹³⁰³¹.
Madde 3 – Hareket bağlılığını Allah’a vermiş Müslümanlardan oluşmaktadır³².
Madde 5 – Hareket Selefi kökene ve Müslüman Kardeşliği’ne bağlıdır ³³.
Madde 6 – Hamas Filistinlilerden oluşmaktadır³⁴ ve İslam bayrağını Filistin topraklarının her santimine ulaştıracaktır. Bu şekilde İslama inanan herkes, hakları ve varlıklarıyla, güven içinde yaşayacaklardır³⁵³⁶.
Madde 7 – Hamas, Siyonist lere karşı yürütülen mücadelelerle, dinî ve milliyetçi kahraman İzzeddin el-Kassam'ın müritlerini bir arada tutmaktadır³⁷³⁸.
Madde 8 – Hamas bildirisi, Müslüman Kardeşliği’nin sloganını defalarca tekrarlar, “Allah amaç, Peygamber örnek, Kur’an yasa, Cihad yol ve Allah için ölüm ise en muhteşem inançtır³⁹⁴⁰”.
Madde 9 – Filistin krizini, İslamla sonuçlanacak şekilde lanse eden Müslüman Kardeşliği’nin vizyonunu Kabul eder ve kötüye karşı savaşmayı, kötüyü yok etmeyi ve böylece adaletin kazanacağını savunur⁴¹.
Madde 11 – Filistin bütün Müslümanlar için önemlidir ve kimseye verilemez⁴².
Madde 12 – Milliyetçiliği, İslami mücadele açısından algılayıp dini öğretinin bir parçası olarak görür.
Madde 13 – Müzakereyle ulaşılacak bir çözüm mümkün değildir. Cihad tek çözümdür⁴³.
Madde 14 – Filistin’in kurtuluşu bütün Filistinliler için kişisel sorumluluktur⁴⁴.
Madde 15 – Düşmanın Müslüman topraklarının bir parçasını ele geçirdiği gün, Cihad her Müslümanın görevi olur. Filistin sorunu dini bir sorundur⁴⁵.
Madde 20 – Nazilere benzeyen yaklaşımıyla düşmana karşı, erkek kadın veya genç yaşlı ayrımı yapmadan tek vücud durmak gerekmektedir.
Madde 22 – Yahudi manipülasyonları ve gücü hakkında geniş kapsamlı iddialarda bulunur.
Madde 28 – İsrail, Yahudilik ve Yahudiler hakkında komplo suçlamalarında bulunur⁴⁶<ref name="Reform">.
Madde 31 – Hamas’ı insani bir hareket olarak tanımlar. Hareket, İslam’ın toleranslı doğasını barındırarak insan haklarını gözetir ve diğer dinlere mensup insanlara toleranslı davranır. İslam, Yahudilik ve Hristiyanlık aynı çatı altında barış ve güvenle yaşayabilir⁴⁷.
Madde 32 – Hamas bütün emperyalist güçleri ve komplocuları kınar⁴⁸.

Anti Semitizm İddiaları

İftira ve İnkarla Mücadele Birliği Ligi’nden Abraham Foxman’ a gore, Hamas’ın yaklaşımı sadece İsrail karşıtı değil, anti Semitist ve kökeninde ırkçıdır. Hamas Bildirisi, modern günlerin “Mein Kampf” ıdır. Bildiriye gore, Yahudilerin hiçbir iyi özelliği yoktur ve dünyayı ele geçirmeyi planlamaktadırlar⁴⁹. Bildiriye gore Yahudiler, Allah’ın kini ve vahşetini hak etmektedirler çünkü Kutsal kitap onlara geldiğinde, ona karşı çıktılar, Allah’ın işaretlerine inanmadılar ve kendi peygamberlerini katlettiler⁵⁰. Bildiri Muhammed Peygamber’in hadislerinin birinden alıntı yapar, “Müslümanlar Yahudilerle savaşmadan ve Yahudiler kayaların ve ağaçların arkasına saklanmadan, Karar Günü gelmeyecektir. O kayalar ve Ağaçlar bağırıp, Ey Müslümanlar, Ey Abdullah, benim arkamda bir Yahudi var gel ve öldür onu diye bağıracaktır. Sadece Gharkad ağacı bağırmayacaktır çünkü o Yahudilerin ağacıdır⁵¹.” Bildiri birçok anti semitik iddiaları tekrarlar. Tarihteki birçok olayı ve faciayı birer Yahudi komplosu olarak lanse eder. Bildiri aynı zamanda dini referanslar kullanarak, İsrail’de yaşıyor olsun olmasın bütün Yahudilerin öldürülmesinin haklı olduğunu belirtir⁵². Bildiri Arap-İsrail savaşını Yahudiler ve Müslümanlar ve Yahudilik ve İslam arasındaki savaş olarak lanse eder ve bu savaşı doğru ile yanlış olanın arasındaki, sadece cihadla sonlanabilecek bir uğraş olarak tanımlar. Bu uğraşın sonu ya şehadet ya da zaferdir.